Leren omgaan met hoogsensitiviteit
Leren omgaan met hoogsensitiviteit
Ben jij hoogsensitief? Zelftest (Elaine Aron)
Instructies: Beantwoord iedere vraag volgens wat je gevoel je ingeeft. Antwoord met ‘ja’ als het minstens enigszins voor jou opgaat. Antwoord met ‘nee’ als het niet speciaal of helemaal niet voor jou geldt.
Instructies voor het scoren van de zelftest voor hoogsensitiviteit: Als je veertien of meer vragen met ‘ja’ hebt beantwoord, ben je waarschijnlijk hoogsensitief. Maar eerlijk gezegd is geen enkele psychologische test zo betrouwbaar dat je je leven erop zou moeten baseren. Psychologen trachten goede vragen te ontwikkelen, en bepalen vervolgens het overgangspunt op basis van de gemiddelde respons. Als je bij minder stellingen ‘ja’ hebt aangegeven, maar ze zijn wel uitzonderlijk waar voor jou, dan sta je wellicht ook in je recht om jezelf hoogsensitief te noemen, vooral als je een man bent.
Vele bronnen van prikkeling (Elaine Aron)
Overprikkeling heeft vele gezichten. Overprikkeling kan worden veroorzaakt door het omgaan met uitersten – hoge intensiteit (bvb. luid, schel, ruw aanvoelend) of zeer lage intensiteit (bvb. subtiele toonhoogteverschillen, subtiele variaties in een patroon). Sommige prikkels kunnen wel een tijdje verdragen worden maar worden overprikkelend als ze te lang voortduren (een autoalarm dat urenlang blijft afgaan, een project waarop je je wekenlang intens moet concentreren). Overprikkeling ten gevolge van complexiteit wordt vaak over het hoofd gezien (bvb. te veel merken om uit te kiezen, iemand die op een druk station tegen je praat terwijl jij op zoek bent naar je trein en een omroepbericht over een perronwijziging probeert op te vangen). Overprikkeling kan ook ontstaan door onbekendheid (bvb. een onbekende ontmoeten, over een nieuw idee lezen) of onverwachtheid (een claxon, een pan die valt). Vaak treden deze allemaal op in omgevingen waarin we ons vrijwel dagelijks bevinden, in de supermarkt of in het openbaar vervoer.
Sociale prikkeling – zoals geobserveerd, geprezen, bekritiseerd, gewaardeerd of lastiggevallen worden – behoort tot de meest intense prikkeling. Mensen zijn sociale dieren die zijn geschapen om elke nuance van gelaatsuitdrukkingen, lichaamshoudingen, spreektoon en fysieke kenmerken zoals leeftijd of lengte alsook de mogelijke betekenis van intonaties op te merken. Een gerespecteerd of geliefd lid van een koppel of groep blijven is van essentieel belang voor de overleving, dus bij ieder mens is een groot deel van de hersenactiviteit gewijd aan het interpreteren van deze signalen, en dat geldt voor sensitieve personen nog sterker. Het ergste is wellicht de intense prikkeling die iemand tegen zijn of haar wil krijgt opgedrongen: een oudere broer of zus die een sensitief kind op de grond drukt of kietelt, of iemand die weigert om muziek zachter te zetten wanneer daarom gevraagd wordt.
Ook prikkeling in het lichaam zelf moet worden verwerkt: honger, spiertrillingen, ongemak dat iemand dwingt om van houding te veranderen. Zelfs als de reactie automatisch is, zoals bij lopen, moeten er evengoed prikkels worden verwerkt, zoals je positie in de ruimte. Als je iets kwijt bent, kun je daarom het beste gaan zitten, tot rust komen en nadenken, in plaats van harder en verwoeder te gaan zoeken. Het sluiten van de ogen kan het prikkelingsniveau aanzienlijk verminderen, en naar een rustige kamer gaan ook. Alleen door zulke maatregelen kunnen de hersenen ophouden te verwerken wat ze zien of horen.
Katrien Cosyns
I.V. Therapeute
Mijn interesse in zowel de menselijke psyche als het grotere geheel waar we deel van uitmaken, deed me eerst godsdienstwetenschappen studeren en daarna een vierjarige opleiding in integratieve psychotherapie aanvatten (aan de Educatieve Academie te Berchem).
Sinds 2010 heb ik een private psychotherapiepraktijk. Ik bleef sindsdien steeds bijkomende trainingen volgen, o.m. koppeltherapie, mindfulness, geweldloze communicatie, lichaamsgericht werken, hsp, karma, Live The Connection, The Work (Byron Katie). Ik ben aangesloten bij de beroepsvereniging V.V.T.I.V.
Hallo
Met je persoonlijke gegevens wordt zorgvuldig omgesprongen, overeenkomstig de bepalingen van de GDPR.